EYT ÖZETLE SON DURUM
1- EYT Ocak 2023’te kanunlaşması beklenmektedir.
2- 08.09.1999 öncesi ilk defa uzun vadeli sigorta kolları kapsamında sigortalı olanlar EYT’li kabul edilmektedir. Şartları tutanlar için borçlanma ile EYT’li olma imkanı ayrıca bulunmaktadır.
3- Yaş şartı uygulanmayacaktır. Yaş şartı olmadan emekliliğe imkan sağlayacak düzenleme eski sistemdeki SSK, BAĞKUR, Emekli sandığı ayrımı olmaksızın mevcut yapıdaki herkes için geçerli olacak.
4- 4/b -4/c ye tabi (Bağ-Kur ve Memur) 08.09.1999 öncesi sigortalı olanlardan; kadın ise 20 tam yıl, erkek ise 25 tam yıl prim ödemeleri (4/b için borcunun olmaması) şartıyla emekli olunabilecektir.
5- 4/a’ya tabi işçi statüsünde hizmet akdiyle çalışanlar için yaş şartı kalktı, sigortalılık süresi kadında 20, erkekte 25 yıl olarak netleşti. Ancak prim gün sayısı konusunda hala netlik bulunmamaktadır. 5000 gün yeterli olacak mı; Yoksa 4447 sayılı yasa ile getirilen işe giriş tarihine göre değişen ve en çok 5975 gün aranan kademeli gün sayısı mı aranacak? Bu konuda detaylı açıklama yapılması veya tasarının meclise sunulması ile konu netleşecektir. Sigortalılık süresi 8.9.1999 tarihinden değil 18 yaşına girdiği tarihten itibaren hesaplanıyor.
6- Düzenleme ile yaklaşık 2 milyon 250 bin kişi ilk etapta emekli olma hakkına kavuşacak.
7- EYT kapsamında emekli olup, çalışma hayatına devam edecekler için işverenlerin ödediği SGDP’ne 5 puan indirim uygulanacak.
8- Kişilerin düzenlemeden faydalanmaları için bir hak düşürücü süre olmayacaktır. Şartları zamanla tamamlayanalar da aynı şekilde tamamladıkları tarihte emeklilik için başvuru yapma hakkı elde edeceklerdir.
9- Prim gün sayısı eksik olanların askerlik, doğum, yurtdışı borçlanma haklarından faydalanabilecektir. Faydalanmak isteyenlerin SGK'ya belirlenen form dilekçeler ile başvurmalı ve adlarına tahakkuk ettirilen borçları ödemeleri gereklidir.
10- İlk defa sigortalı olunan tarihten önce yapılan askerlik, doktora ve tıpta uzmanlık, fahri asistanlık, 1416 sayılı Kanun kapsamında MEB tarafından yurt dışına gidenlerin borçlanmaları işe giriş tarihini geriye çekebilecektir. Mevcut düzenleme devam edecektir.
11- Çıraklık sigortası başlangıç sayılmayacak.
12- Oluşacak kıdem tazminatı yükü için işverenlere yönelik bir finansman kolaylığı/desteği sağlanacaktır.
13- Kanun yasalaştıktan sonra işyerlerinden istifa etmeliler. İşçilerin istifalarını 30 Ocak 2023 itibarıyla vermeleri daha uzun süre ücrete hak kazanmaları açısından faydalı olacaktır.
14- EYT'li işçi önünde iki yol var. Birinci: işverenden kıdem tazminatını isteyip işyerinden ayrılabilir. İkincisi: aynı işyerinde çalışmayı sürdürüp kıdem tazminat hakkını devam ettirip, son ayrılacağı tarihte, o günün ücreti ve kıdem tazminatı tavanı üzerinden hesaplanarak ödenmesini isteyebilir. İkinci alternatifte EYT'li işçi, ayrıldığı tarihte kıdem tazminatı şartlarının oluşması ve zaman aşımı riskini almış olacaktır.