30.05.2025 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı ile yeni yatırım teşvik sistemi yürürlüğe girdi. Yeni sistem, yatırım ortamındaki güncel gelişmeler dikkate alınarak illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyelerine göre düzenlendi.
Aksaray, yeni yatırım teşvik sistemi kapsamında 4. Bölgede yer almaktadır.
Yeni Yatırım Teşvik Sistemi temel olarak iki ana bileşenden oluşmaktadır: Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi ve Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sistemi. Her iki sistem altında da belirli yatırım konuları ve destek unsurları bulunmaktadır.
Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sistemi Kapsamında Aksaray (4. Bölge) İçin Sunulan Destekler:
Bu sistem kapsamında desteklenecek yatırımlar, Karar'ın Ek-3 listesinde belirtilen sektörler ve şartlar dahilindeki yatırım konularıdır. Aksaray (4. Bölge) için sunulan destekler şunlardır:
Katma Değer Vergisi (KDV) İstisnası: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için KDV ödenmemesi şeklinde uygulanır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti: Yatırım teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisi oranı %0 olarak uygulanır.
Vergi İndirimi: Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım için öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli olarak uygulanmasıdır.
Öncelikli Yatırımlar için yatırım katkı oranı %30, vergi indirim oranı %60'tır.
Hedef Yatırımlar için yatırım katkı oranı %20, vergi indirim oranı %60'tır.
Hedef Yatırımlar için asgari sabit yatırım tutarı Aksaray (4. Bölge) için 6 milyon TL'dir.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımla sağlanan ilave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının karşılanmasıdır.
Aksaray (4. Bölge) için bu desteğin süresi normalde 4 yıldır. Destek oranı asgari ücret sigorta primine destek oranının %50'sidir.
Alt Bölge Desteği: Aksaray'da organize sanayi bölgesi (OSB) veya endüstri bölgesinde yapılan yatırımlar ya da Karar'ın Ek-5'inde belirtilen ilçelerde (Ağaçören, Eskil, Gülağaç, Güzelyurt, Sultanhanı) gerçekleştirilen yatırımlar, sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan şart ve sürede bu destekten yararlanabilirler. Hem OSB/endüstri bölgesinde hem de listede yer alan bir ilçede yapılan yatırımlar ise iki alt bölgesinde sağlanan şart ve sürede yararlanabilir. Bölge 4'ün bir alt bölgesi Bölge 5, iki alt bölgesi ise Bölge 6'dır. Dolayısıyla, Aksaray'da bu şartları sağlayan yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi desteği süresi:
OSB/Endüstri Bölgesinde veya listede yer alan bir ilçede ise 8 yıldır (Bölge 5 seviyesi).
OSB/Endüstri Bölgesinde ve listede yer alan bir ilçede ise 12 yıldır (Bölge 6 seviyesi).
Sigorta Primi Desteği (İşçi Hissesi): Sadece 6. Bölge'de geçerlidir. Aksaray (4. Bölge) için sunulmamaktadır.
Faiz veya Kâr Payı Desteği: Sadece 4., 5. ve 6. Bölgelerde gerçekleştirilecek yatırımlara sağlanır.
Destek oranı %25'tir (azami 12.5 puan).
Azami destek tutarı Öncelikli Yatırımlar için 24 milyon TL veya yatırımın %10'u, Hedef Yatırımlar için 12 milyon TL veya yatırımın %10'udur.
Makine Desteği: Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sistemi kapsamında sunulan destekler arasında yer almamaktadır. Makine desteği, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında sunulmaktadır.
Yatırım Yeri Tahsisi: Yatırım teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı veya Bakanlık tarafından belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilebilir.
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi Kapsamında Aksaray (4. Bölge) İçin Sunulan Destekler:
Bu Hamle, Teknoloji Hamlesi, Yerel Kalkınma Hamlesi ve Stratejik Hamle olmak üzere üç programı içerir. Bu programlar kapsamında Aksaray (4. Bölge) için sunulan genel destekler şunlardır:
KDV İstisnası: Uygulanır.
Gümrük Vergisi Muafiyeti: Uygulanır.
Vergi İndirimi:
Teknoloji Hamlesi ve Yerel Kalkınma Hamlesi için yatırım katkı oranı %50, vergi indirim oranı %60'tır.
Stratejik Hamle için yatırım katkı oranı %40, vergi indirim oranı %60'tır.
Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği: Aksaray (4. Bölge) için süresi 8 yıldır. Destek oranı asgari ücret sigorta primine destek oranının %50'sidir.
Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği: Sadece 6. Bölge'de geçerlidir. Aksaray (4. Bölge) için sunulmamaktadır.
Faiz veya Kâr Payı Desteği:
Teknoloji Hamlesi ve Yerel Kalkınma Hamlesi için destek oranı %40'tır (azami 20 puan). Azami destek tutarı 240 milyon TL veya yatırımın %20'sidir.
Stratejik Hamle için destek oranı %30'dur (azami 15 puan). Azami destek tutarı 180 milyon TL veya yatırımın %15'idir.
Makine Desteği:
Destek oranı %25'tir.
Teknoloji Hamlesi ve Yerel Kalkınma Hamlesi için azami destek tutarı 240 milyon TL veya yatırımın %15'idir.
Stratejik Hamle için azami destek tutarı 180 milyon TL veya yatırımın %15'idir.
Önemli Not: Faiz veya kâr payı desteğinden faydalanan yatırımlara makine desteği sağlanmaz. Yatırımcı bu iki destekten birini seçmelidir.
Yatırım Yeri Tahsisi: Uygulanır. Bu uygulama kapsamında sanayi bölgelerinden yer tahsisi yapılacaktır.
Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi Programlarının Odak Alanları:
Teknoloji Hamlesi: Bakanlıkça belirlenen öncelikli ürün listesindeki ürünlere veya teknolojilere yönelik yüksek katma değerli yatırımları destekler. Bu liste dış ticaret verileri, talep gelişimi ve rekabet yoğunluğu gibi kriterlerle belirlenir. Asgari yatırım tutarı çağrıda belirlenir.
Yerel Kalkınma Hamlesi: İllerin yerel dinamiklerini ve potansiyellerini değerlendirerek, bölgeler arası gelişmişlik farklarını azaltmayı hedefler. Her il için belirlenen yatırım konuları desteklenir. Asgari yatırım tutarı çağrıda belirlenir.
Stratejik Hamle: Ülkenin kritik ihtiyaçlarını karşılayacak, arz güvenliğini sağlayacak, dışa bağımlılığı azaltacak, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve Ar-Ge içeriği yüksek imalat sektörü yatırımlarını destekler. İleri teknoloji makine, yeni nesil mobilite, ilaç etken maddesi gibi konular bu kapsamdadır. Yüksek teknolojili yatırımlar için asgari 100 milyon TL, diğerleri için 200 milyon TL sabit yatırım tutarı şartı vardır.
Diğer Uygulamalar:
Dijital Dönüşüm ve Yeşil Dönüşüm Programları: Bu programlar kapsamındaki yatırımlar, Öncelikli Yatırımlar veya (asgari 50 milyon TL tutarındaki) Stratejik Hamle Programı kapsamında desteklenebilir.
Ekosistem Geliştirme Planı: KOBİ sınıfında yer almayan veya Yerel Kalkınma Hamlesi Programı kapsamında desteklenen yatırımcılar, sabit yatırım tutarının en az %2'si kadar bir ekosistem geliştirme planını gerçekleştirmekle yükümlüdür.
Dijitalleşme ve İzleme: Teşvik belgesi kapsamında elektronik fatura zorunluluğu vardır ve destek bilgileri aylık olarak Bakanlığa iletilir.
Yeniden Değerleme: Karar ve eklerindeki parasal tutarlar her yıl yeniden değerleme oranına göre güncellenir.
Sistemin Uygulama Süresi: Yeni teşvik sistemi, 31/12/2030 tarihine kadar yapılacak teşvik belgesi müracaatları için geçerlidir.
Özetle, Aksaray (4. Bölge) yatırımları, Sektörel ve Bölgesel Teşvik Sistemi ile Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamındaki genel desteklerden yararlanabilir. Sigorta primi işveren hissesi desteği süresi, yatırımın OSB/endüstri bölgesinde veya belirli ilçelerde yapılması durumunda uzayabilir. Desteklerin detayları yatırımın türüne ve hangi program kapsamında değerlendirildiğine göre değişiklik göstermektedir.
Ercüment öztürk
