Göz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Şeyda Atabay konu hakkında bilgiler verdi.
Mavi ışık insan gözünün görebildiği, görünür ışık spektrumunun bir parçasıdır. 380 ila 500 nanometre aralığında titreşen, en kısa dalga boyuna ve en yüksek enerjiye sahip olan bu ışık, görünür ışığın yaklaşık üçte birini oluşturur. Mavi ışığın yüksek enerjisi nedeni ile diğer görülebilen ışıklardan daha fazla zarar verme potansiyeli vardır. Mavi ışık iki farklı türde karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan ilki aslında oldukça faydalı olan güneşten gelmektedir. Bu türdeki mavi ışık, vücut hormonlarını dengeleyerek biyolojik ritme düzen getirmenin yanı sıra melatonin salımını da baskılayarak gün içinde odaklanma seviyesini artırır.
En büyük mavi ışık kaynağı güneş ışığıdır. Ek olarak, başka birçok kaynak vardır:
*Florasan lamba
*CFL (kompakt flüoresan lamba) ampuller
*LED ışığı
*Düz ekran LED televizyonlar
*Bilgisayar monitörleri, akıllı telefonlar ve tablet ekranları
Ekranlardan aldığınız mavi ışığa maruz kalma, güneşten gelen maruz kalma miktarına kıyasla küçüktür. Yine de, ekranların yakınlığı ve bunlara bakarak geçirilen sürenin uzunluğu nedeniyle ekrana maruz kalmanın uzun vadeli etkileri konusunda endişeler var. Yakın zamanda NEI tarafından finanse edilen bir araştırmaya göre, çocukların gözleri dijital cihaz ekranlarından yetişkinlere göre daha fazla mavi ışık emer.
Mavi Işık Gözleri Nasıl Etkiler?
Görünür mavi ışığın neredeyse tamamı kornea ve lensten geçerek retinaya ulaşır. Bu ışık görüşü etkileyebilir ve gözleri erken yaşlandırabilir. İlk araştırmalar, mavi ışığa çok fazla maruz kalmanın aşağıdakilere yol açabileceğini gösteriyor:
Dijital göz yorgunluğu: Bilgisayar ekranlarından ve dijital cihazlardan gelen mavi ışık kontrastı azaltarak dijital göz yorgunluğuna neden olabilir. Yorgunluk, kuru gözler, kötü aydınlatma veya bilgisayar başında oturma şekliniz göz yorgunluğuna neden olabilir. Göz yorgunluğunun belirtileri ağrılı veya tahriş olmuş gözleri ve odaklanma güçlüğünü içerir.
Retina hasarı: Çalışmalar, zaman içinde sürekli mavi ışığa maruz kalmanın retina hücrelerinin hasar görmesine yol açabileceğini düşündürmektedir. Bu, yaşa bağlı makula dejenerasyonu gibi görme sorunlarına neden olabilir.
Gözlerinizi Mavi Işıktan Korumak İçin Neler Yapabilirsiniz?
Akıllı telefonlardan, tabletlerden ve bilgisayar ekranlarından sürekli olarak mavi ışığa maruz kalmak bir sorunsa, mavi ışığa maruz kalmayı azaltmanın birkaç yolu vardır:
Ekran süresi: Bu ekranların önünde geçirilen süreyi azaltmaya çalışın ve/veya gözlerinizi dinlendirmek için sık sık ara verin.
Filtreler: Akıllı telefonlar, tabletler ve bilgisayar ekranları için ekran filtreleri mevcuttur. Bu cihazlardan yayılan ve gözümüzdeki retinaya ulaşabilen mavi ışık miktarını azaltırlar.
Bilgisayar gözlükleri: Mavi ışığı engelleyen sarı renkli lenslere sahip bilgisayar gözlükleri, kontrastı artırarak bilgisayarın dijital göz yorgunluğunu hafifletmeye yardımcı olabilir.
Yansıma önleyici mercekler: Yansıma önleyici mercekler parlamayı azaltır, kontrastı artırır ve ayrıca güneşten ve dijital cihazlardan gelen mavi ışığı engeller.
Göz İçi Lens (GİL): Katarakt ameliyatından sonra bulanıklaşan lens göz içi lens (GİL) ile değiştirilecektir. Lens doğal olarak gözü neredeyse tüm ultraviyole ışıktan ve bir miktar mavi ışıktan korur. Gözü ve retinayı mavi ışıktan koruyabilen GİL türleri vardır.