Ankara, tüm uyarılara rağmen gayrimeşru referandum yapan Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'ni (IKBY) köşeye sıkıştıracak 5 aşamalı "izolasyon stratejisi"ni belirledi. Türkiye'nin, korsan referandum macerasında ısrarcı olan Erbil yönetimi için belirlediği 'yok sayma strateji'nin ayrıntıları şöyle:
RANDEVU YOK
IKBY yönetiminin randevu talepleri geri çevrilirken Barzani ailesinin çok acil görüşme istekleri de dikkate alınmayacak. Barzani ve ekibinin çeşitli yollarla "Bu bir Kürt devleti ilanı değildir, Türkiye'ye karşı değiliz" şeklinde ilettiği mesajları da yok hükmünde sayılacak. Erbil yönetimi bölgesel kaosa neden olacak referandum macerasından geri adım atmadığı sürece muhatap kabul edilmeyecek.
ANKARA-TAHRAN-BAĞDAT HATTI
Türkiye, Irak ve İran ortak bir hareket planı hazırlayacak. Her ülkenin ayrı ayrı gerçekleştirdiği yaptırımların yanı sıra ortak yaptırımlar da devreye sokulacak. IKBY'ye yönelik uluslararası alanda yoğun diplomasi trafiği yürütecek.
HAVADA DA KISITLAMA: En kısa süre içinde Habur sınır kapısı kapatılacak. Şu anda sadece Irak tarafına geçişe müsaade edilirken yeni tedbirlerle giriş-çıkışa izin verilmeyecek. Barzani ve ailesinin uçuşunu engellemek için Türk hava sahası kısıtlanacak. Tüm uçuşlara hava sahasının kapatılması seçeneği de masada.
HALKA DEĞİL ERBİL'E YAPTIRIM
IKBY'ye yapılan yardımlar kesilecek. Ekonomik yaptırımlar bölgedeki halkın hayatını etkilemeyecek şekilde devreye sokulacak. Temel gıda ve ihtiyaç maddelerinin ticareti kısıtlanmayacak. Ancak Kuzey Irak'tan Türkiye'ye olan ticaret trafiği kademeli olarak durdurulacak. Kuzey Irak halen ihtiyaçlarının yüzde 70'ini Türkiye'den karşılıyor. İleri aşamada petrol vanasının kısılması da gündemde. Türkiye'nin muhatap saydığı Bağdat merkezi yönetim ile anlaşabildiği sürece Kuzey Irak petrolü Türkiye topraklarında akabilecek.
TÜRKMENLER ASKERİ MÜDAHALE SEBEBİ
Askeri seçenek en son kart olarak masada yer alıyor. Kerkük'te oldu bittiye müsaade edilmeyecek. Kerkük'teki Türkmen nüfusunun tasfiyesine ya da katliamına yol açacak bir müdahale olursa Türkiye önce Başika'daki üssünü devreye sokacak. Peşmerge'nin eğitildiği üste 500 civarında Türk askeri bulunuyor. Irak genelinde özel kuvvvetler dahil 2 bin kadar Türk askeri görev yapıyor.
SINIRDA TÜRKİYE-IRAK TATBİKATI
Türk Silahlı Kuvvetleri'nce (TSK), Habur Sınır Kapısı yakınlarında 18 Eylül'de başlatılan tatbikat sürüyor. Sınır kapısına yaklaşık 3 kilometre uzaklıkta bulunan TIR parkının karşısındaki alanda devam eden tatbikat, dokuzuncu gününe girdi. Tatbikatın üçüncü safhası, Irak askerlerinin de katılımıyla başladı. Ellerinde Irak ve Türk bayraklarıyla çıkan Iraklı ve Türk askerler, zırhlı araçlarla tatbikat alanına geldi.
GERGİN BEKLEYİŞ
IKBY'nin kapsadığı 3 vilayet; Erbil, Süleymaniye ve Duhok arasında yer almamasına rağmen Barzani yönetiminin sandık dayatmasının yaşandığı Türkmen kenti Kerkük'teki gergin bekleyiş sürüyor. Türkmen ve Arapların boykotuna rağmen referandumda sandıkların kurulduğu Kerkük'te SABAH'a konuşan Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Erşat Salihi, "Sonuç zaten belliydi. Silah zoruyla referandum yaptılar. IKBY emrivaki siyaseti yapıyor. Irak Parlamentosu'nun aldığı 'Kerkük eski statüsüne dönmeli' kararı uygulanmalı. Ayrıca Habur gibi sınır kapılarını Irak askerleri teslim almalı. ITC olarak, Bağdat yönetiminin aldığı kararları uygulamasını bekleyeceğiz" dedi. Salihi, aHaber'e yaptığı açıklamada da sınır kapılarının denetiminin de Irak Başbakanı Haydar El İbadi'nin açıkladığı karar doğrultusunda merkezi yönetimin denetimine geçeceğini kaydetti. Bu arada dün bir basın toplantısı düzenleyen İbadi, sınır kontrollerinin 3 gün içerisinde Bağdat'ın denetimine verilmemesi halinde IKBY'nin çift yönlü tüm uluslararası hava uçuşlarını durduracaklarını bildirdi. İbadi, referandumun sonucu ile ilgili müzakerede bulunmayacaklarını da vurguladı.
AB: ÜZGÜNÜZ
Avrupa Birliği (AB), IKBY'nin tek taraflı ve özellikle tartışmalı bölgelerde referandum yapılmaması yönündeki çağrıları dikkate almamasından üzüntü duyulduğunu kaydetti. AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini'nin ofisinden yapılan açıklamada, "AB, referandumun tek taraflı biçimde ve özellikle tartışmalı bölgelerde yapılmaması çağrılarının dikkate alınmamasından üzüntü duyuyor" denildi. Öte yandan ABD Temsilciler Meclisi'ne "Kürt devleti"ne destek ifade eden bir karar tasarısı sunuldu. Cumhuriyetçi üye Trent Franks tarafından sunulan tasarıda ABD'den Iraklı Kürtlerin kendi geleceğini belirleme hakkının tanınması isteniyor.
KREMLİN'DEN "ÖNCELİK IRAK'IN BÜTÜNLÜĞÜ" VURGUSU
Kremlin Sözcüsü Dimitriy Peskov, önceki gün gerçekleştirilen tartışmalı referanduma ilişkin, "Rusya, bölgenin istikrarı ve güvenliği için Irak'ın toprak ve siyasi bütünlüğünü destekliyor" dedi. Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Cumhurbaşkanı Erdoğan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile önceki yaptığı telefon görüşmelerinde IKBY'deki referandumun da ele alındığını söyledi. Rusya'nın konuya ilişkin yaklaşımında değişiklik olmadığını vurgulayan Peskov, "Rusya Irak'ın toprak ve siyasi bütünlüğünü destekliyor" diye konuştu.